Adres:

ul. Karola Miarki 14, 46-082 Kup

Szpital w Kup - historia

Szpital w Kup ma swoją długoletnią historię, lata szlachetnego funkcjonowania, składające się na okrągły jubileusz 80-lecia istnienia. Historia Szpitala w jego obecnej lokalizacji, przy ul. Karola Miarki rozpoczęła się już w 1926 roku staraniem o budowę Szpitala Powiatowego. Ale w roku bieżącym w miesiącu marcu minęła 155 rocznica powstania pierwszego szpitala w Kup. Leczono w nim choroby zakaźne, psychiczne, skórne i urazy wypadkowe. Szpital był zlokalizowany w odległości zaledwie kilkuset metrów od obecnego szpitala.

       80-te urodziny obchodzimy dzisiaj z pełną świadomością, że medyczna opieka w Kup miała miejsce już dużo wcześniej. W tamtych latach Kup przybierał na znaczeniu jako ośrodek administracji państwowej. Objął ponad 30 miejscowości, którym był zobowiązany zapewnić opiekę medyczną. Już na początku XIX wieku w Kup było miejsce, gdzie udzielano pomocy medycznej. Realizowana była przez urzędowego medyka chirurga Bergera (pierwsze wzmianki historyczne z 1787 roku). Świadczą o tym zapisy w księgach kościelnych, gdzie Szpital określano jako Lazaret lub Krankenhaus.

       Miejscowy Lazaret obejmował opieką medyczną również miejscowy areszt. Do niego najczęściej trafiali chorzy włóczędzy i bezdomni. Urząd Gminy w Kup łożył na opiekę medyczną tyle ile mógł, ale to starczało zaledwie na utrzymanie placówki i bieżące potrzeby. Z czasem zaczął wysyłać do władz powiatowych pisma o pomoc w rozwiązaniu tego problemu. Ta przejmowała czasami pewne zobowiązania, ale na zorganizowanie szpitala z prawdziwego zdarzenia się nie zdecydowała.

Aż nadszedł moment, że nie można było z tym zwlekać.

      W 1852 roku Starosta Opolski Hoffmann wyraził zgodę na kupno budynku. Drogą licytacji za 685 talarów nabyto obiekt nadający się na Szpital. Budynek częściowo odremontowano i przeniesiono do niego chorych. W budynku znajdowało się 20 łóżek. Opieką medyczna zajmowały się siostry zakonne, prowadzeniem gospodarstwa osoba z okolicznych mieszkańców. W sumie Szpital obejmował nie więcej niż 5 pracowników. W nowym układzie lekarze mieli dyżury w szpitalu, a w domu prowadzili swoje praktyki medyczne. Zważywszy na fakt, iż miejscowość liczyła prawie 800 mieszkańców, z konieczności Szpital z roku na rok stawał się coraz bardziej uniwersalny. Leczono w nim pacjentów z chorobami zakaźnymi, z urazami po wypadkach, weneryków, chorych psychicznie a także poborowych ze schorzeniami skórnymi.
Pod koniec wieku Szpital był już wyraźnie za ciasny, jak na ówczesne potrzeby. Kadra lekarska starała się maksymalnie służyć pomocą medyczną w swoich prywatnych praktykach, tak aby do szpitala trafiali chorzy tylko z wielkiej konieczności. Dzięki dobrej organizacji Szpital funkcjonował należycie. W 1902 roku zostały sprowadzone do Kup Siostry Elżbietanki, które zajęły się opieką nad chorymi, co rozwiązało problemy z personelem medycznym.

      O budowie nowego szpitala zaczęto ponownie mówić w 1904 r. Nawet miejscowy sołtys Scheinert oferował działkę przylegającą do ówczesnej fabryki pończoszniczej, a więc blisko miejsca gdzie stoi obecny Szpital. Władze powiatowe obstawały jednak przy swoim.
Nadszedł czas I wojny światowej. Kolejny okres ciężkiej próby dla Szpitala. Przybywało inwalidów wojennych, wymagających opieki z racji odnawiających się kontuzji, ran i częstych powikłań po amputacjach. Ale największym problemem była plaga różnych chorób, dotykających miejscową społeczność. Z roku na rok coraz bardziej intensywniejsza , głównie z powodu niedożywienia i spadku poziomu higieny. Szpital był przeciążony.

       Dlatego też ówczesny Starosta Opolski hrabia Michael von Matuschka przekonany o konieczności wykorzystania pięknych lasów, pozbawionych uciążliwego przemysłu przeforsował na posiedzeniach Rady Powiatu w 1926 roku pomysł budowy nowego Szpitala.
Ustalono że ma to być Szpital na 50 miejsc, z czego połowa przeznaczona byłaby dla chorych na gruźlicę. Według dokumentacji opracowanej przez inż. budowlanego Hirnschala w 1927 roku uchwalono budowę Szpitala Powiatowego.
Szpital miał stanąć w zupełnie przestronnym miejscu, na terenie obejmującym trzy parcele, w tym posesję po byłej fabryce cygar. Wkrótce zburzono stare zabudowania i rozpoczęto budowę, której wszystkie aspekty były do perfekcji przemyślane.
Szpital powstał w pobliżu lasu, usytuowany względem słońca, że jego prostokątna bryła swe długie ściany eksponowała odpowiednio na wschód i zachód, a najbardziej przeszklone czoło zaplanowane na leżakowanie chorych znajdowało się od południa.
Funkcjonowały dwa oddzielne oddziały : gruźlicy i ogólny.

        Pierwsi pacjenci Szpitala zostali przyjęci w 1928 roku - stąd data rozpoczęcia działalności Szpitala.
Jako lekarzy związanych ze Szpitalem w tamtych czasach należy wymienić: Wettsteina, Kella, Kohsika. Bezpośrednio nad opieką chorych zajmowało się 12 sióstr Elżbietanek oraz świeckie salowe. Wszystkie siostry były pielęgniarkami dyplomowanymi.
Szpital cieszył się ogromną renomą. Był chlubą miejscowości i powiatu opolskiego.

       Podczas gdy w 1933 roku w kraju nastał reżim nacjonalistyczny i czasy nie należały do najlepszych, ówczesna władza nie szczędziła środków na Szpital. Jednym z priorytetów ówczesnej władzy było dbanie o zdrowie społeczeństwa. Można by rzec, że wstydziła się przypadków ułomności. Tak więc Szpital świecił przykładem na całą okolicę zarówno budynkiem jak i świadczeniami medycznymi. W bezpośredniej bliskości obiektu pięknie prezentowały się klomby i trawnik. Można było wyjść poza teren parku, do lasu, gdzie była piękna brzozowa aleja i droga specjalnej troski. Opieka medyczna funkcjonowała bez zarzutów do 1945 roku.
Tuż przed zbliżaniem się frontu wojennego lekarze i pacjenci się ewakuowali. Część ze względu na stan zdrowia zostało w Szpitalu. Przejście frontu okazało się tragiczne. Zamordowano wielu ludzi. W szpitalu brakowało lekarzy i pielęgniarek. W tym czasie Szpitalem kierowała Siostra Pudentina - doświadczona pielęgniarka która wykazała się niezwykła odwagą. Ryzykowała życie dla Szpitala. Była lekarzem i obrońcą.
Normalne funkcjonowanie Szpital rozpoczął w 1946 roku. Wtedy tez formalnie nadzór nad szpitalem objął Starosta Powiatowy Henryk Janus.

Do 1962 roku Dyrektorami szpitala byli, Nitko i Piekarz.

        Był to bardzo trudny okres z kilku względów. Przede wszystkim trudno było o fachową kadrę lekarską, a zachorowalność na gruźlicę wzrastała. Pomimo że Szpital posiadał 110 łóżek, ciągle była to niedostateczna ilość. Po przeniesieniu Sióstr Elżbietanek do innego budynku liczba łóżek wzrosła do 150. Siostry Elżbietanki pracowały w Szpitalu do 1996 roku.
W tym czasie Szpital nosił nazwę "Szpital Specjalistyczny im. Seweryna Szterlinga", podlegał Wydziałowi Zdrowia Powiatowej Rady Narodowej w Opolu i był wyłącznie szpitalem przeciwgruźliczym.

       Sytuacja epidemiologiczna w Polsce niestety się pogarszała. Rozbudowa Szpitala stała się koniecznością. Ze środków Towarzystwa Walki z Gruźlicą w 1959 roku rozpoczęto budowę, która trwała trzy lata. W październiku 1962 roku obiekt oddano do użytku. Powstał w ten sposób nowy szpital z czterema kondygnacjami, z 155 łóżkami na I i II piętrze, rozbudowanym zapleczem i apteką. Wielkim zaangażowaniem w tym nowym przedsięwzięciu wykazała się Pani Eugenia Broniszewska z Towarzystwa Walki z Gruźlicą, oraz Antoni Adamiec - z-ca przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu.
Obowiązki Dyrektora szpitala objął wtedy lek. med. Mieczysław Półkoszek.

        W 1964 roku wybudowano pierwszy dom mieszkalny dla pracowników szpitala. Wkrótce potem drugi, a w 1965 roku zorganizowany został oddział chorób wewnętrznych.
Kolejna przebudowa miała miejsce w 1967 roku . Dotyczyła adaptacji trzeciej kondygnacji, tzw. werand na oddziały szpitalne. Odtąd Szpital posiadał w sumie 366 łóżek na czterech oddziałach.
W latach 70-tych Szpital został włączony do struktury Zespołu Opieki Zdrowotnej w Opolu, tworząc oddział terenowy.

       Z dniem 1 kwietnia 1994 roku Szpital w Kup oddzielił się i funkcjonował jako Wojewódzki Szpital Chorób Płuc i Gruźlicy w Kup. W chwili obecnej Szpital w Kup działa razem z jednostką w Pokoju i tworzy wspólnie Samodzielny Publiczny Zespół Szpitali Pulmonologiczno-Reumatologicznych z siedzibą w Kup.

Lokalizacja

Szpital w Kup
ul. Karola Miarki 14, 46-082 Kup
Szpital w Pokoju
ul. Namysłowska 22, 46-034 Pokój