Prawa Pacjenta

Pacjent ma prawo:

• do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością, odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.
• korzystania z rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych listy oczekujących w sytuacji ograniczonej dostępności do świadczeń zdrowotnych.
• żądać drugiej opinii. W razie wątpliwości pacjent ma prawo żądać, by lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie,a pielęgniarka (położna) zasięgnęła opinii innej pielęgniarki (położnej). Żądanie oraz ewentualną odmowę odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
• do prawa wyboru. Każdy pacjent korzystający ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanychze środków publicznych ma prawo wyboru:

• w ramach podstawowej opieki zdrowotnej – lekarza, pielęgniarki i położnej;
• w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej – lekarza;
• specjalisty spośród wszystkich lekarzy przyjmujących w poradniach specjalistycznych, które mają umowę z NFZ;
• wybór placówki medycznej realizującej świadczenia w ramach kontraktu z NFZ jest dowolny;
• w ramach leczenia stomatologicznego – lekarza dentysty spośród wszystkich lekarzy przyjmujących w poradniach, które mają umowę z NFZ;
• w ramach leczenia szpitalnego – dowolnego szpitala, posiadającego umowę z NFZ, na terenie całej Polski.

Pacjent ma prawo do natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia.

• do informacji. Pacjent ma prawo do informacji o rodzaju i zakresie świadczeń udzielanych u danego świadczeniodawcy oraz o osobach udzielających tych  świadczeń.

• Pacjent ma prawo do informacji zrozumiałej i przystępnej dla niego. Ma prawo prosić o wyjaśnienia tak długo, aż przekazana informacja będzie przez niego w pełni zrozumiała.
• Pacjent ma prawa do informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. Ma także prawo zdecydować, komu i jakie informacje o tym mogą być przekazywane.

• do rezygnacji z otrzymywania informacji. Pacjent powinien jednak dokładnie wskazać, z których informacji rezygnuje, np. o swojej sytuacji zdrowotnej. W przypadku utraty świadomości przez pacjenta obowiązują wcześniejsze ustalenia poczynione z pacjentem. Pacjent do ukończenia 16. roku życia ma prawo do uzyskania od lekarza informacji w formie i w zakresie niezbędnym do prawidłowego udzieleni świadczenia.
• do wyrażenia zgody albo odmowy na udzielenie świadczeń zdrowotnych po uzyskaniu informacji od lekarza. W przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia o podwyższonym ryzyku wymagana jest zgoda lub odmowa w formie pisemnej. 
• do tajemnicy informacji z nim związanych. Pacjent ma prawo do poufności– zachowania w tajemnicywszelkich informacji z nim związanych, a w szczególności o jegostanie zdrowia, rozpoznaniu i rokowaniu, badaniachi ich wynikach.Bez zgody pacjenta (lub zgody osoby sprawującej opiekę prawną nadpacjentem) nie wolno informować nikogo o jego stanie zdrowia. Pacjent maprawo wskazać, komu informacje objęte tajemnicą będą przekazywane. Prawo to obowiązuje także po śmierci pacjenta.
• do zgłaszania działań niepożądanych produktów leczniczych. Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy lub opiekun faktyczny ma prawo zgłaszania osobom wykonującym zawód medyczny, Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie produktu leczniczego do obrotu działania niepożądanego produktu leczniczego.
• do poszanowania intymności i godności. Osoba udzielająca świadczeń ma obowiązek postępować w sposób zapewniający poszanowanie tego prawa
• do godnego umierania
• do obecności bliskiej osoby przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

Ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta lub w przypadku prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego osoba udzielająca świadczeń zdrowotnych może odmówić obecności osoby bliskiej pacjentowi. Odmowa musi zostać odnotowana w dokumentacji medycznej. Obecność innych osób przy udzielaniu świadczenia, np. studentów medycyn, wymaga zgody pacjenta. Jeżeli pacjent jest małoletni, całkowicie ubezwłasnowolniony lub niezdolny do świadomego wyrażenia zgody, wymagana jest zgoda jego opiekuna oraz lekarza udzielającego świadczenia zdrowotnego.

• do dokumentacji medycznej. Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych.

• do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie. Pacjent przebywający w placówce leczniczej przeznaczonej dla osób wymagających całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych (np. w szpitalu) ma prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie. Koszty przechowywania ponosi podmiot wykonujący działalność leczniczą, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
• do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza. Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wnieść sprzeciwwobec opinii albo orzeczenia lekarza, jeżeli mają one wpływ na prawalub obowiązki pacjenta.Sprzeciw wnosi się do Komisji Lekarskiej działającej przy RzecznikuPraw Pacjenta, za pośrednictwem Rzecznika Praw Pacjenta, w terminie30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekającegoo stanie zdrowia pacjenta.
• do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Pacjent przebywający w placówce leczniczej, przeznaczonej dlaosób wymagających całodobowych lub całodziennych świadczeńzdrowotnych (np. w szpitalu), ma prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami, ale też maprawo do odmowy takiego kontaktu.
• do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej, która nie polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych (np. opieka sprawowana nad pacjentką w warunkach ciąży, porodu i połogu). Jeżeli świadczeniodawca ponosi koszty realizacji powyższych praw, może obciążyć nimi pacjenta. Wysokość opłaty rekompensującej wspomniane koszty ustala kierownik placówki, a informację o jej wysokości oraz sposobie jej ustalenia udostępnia się w miejscu, gdzie udzielane są świadczenia.
• do opieki duszpasterskiej. W sytuacji pogorszenia się stanu zdrowia lub zagrożenia życiapacjenta placówka, w której pacjent przebywa, jest obowiązanaumożliwić pacjentowi kontakt z duchownym jego wyznania.Kierownik lub upoważniony przez niego lekarz może ograniczyć korzystanie z praw pacjenta w przypadku wystąpienia zagrożenia epidemicznegolub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjentów, a w przypadkuniektórych praw także ze względu na możliwości organizacyjne.
• do skargi. W centrali i oddziałach wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia funkcjonują komórki do spraw skarg i wniosków, w których pacjent może złożyć skargę związaną z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej w ramach ubezpieczenia w NFZ. Skargi mogą być składane ustnie lub pisemnie. Pacjent ma prawo żądać pisemnego potwierdzenia przyjęcia skargi.

Uwaga! Skarga pisemna, która nie zawiera imienia i nazwiska oraz adresu osoby, która ją wniosła, nie zostanie rozpatrzona.

Pacjent, którego prawo do ochrony zdrowia nie jest realizowane w sposób dla niego zadowalający, może także złożyć skargę do:

• Biura Rzecznika Praw Pacjenta,
• Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Izby Lekarskiej,
• Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych,
• Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.

Nie rozpatruje się jako skarg pism dotyczących spraw, które zostały rozstrzygnięte prawomocnym wyrokiem sądu lub ostateczną decyzją administracyjną.